Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {oldi}
So‘z bo‘g‘inlari: ol-di
Izoh(lar)i:
oldi rv

1. 1. Biror narsaning boshqalardan ilgarida turgan, oldingi vaziyatni ishg‘ol etgan qismi, kishilarning eng oldingisi, sarasi, ko‘zga ko‘ringani. Endi Zaynab bo‘yi yetib qoldi. Yurtimizning mana eng oldi. H. Olimjon

2. 2. Biror ish yoki holatning boshlanish arafasi, yaqin yetgan payti. Uyqu oldi. Qish chiqar oldi. Yoz oldi. Hoy, keling! Oldi yoz, derazasi qurilsa bas-da, pechkasiz ham uy hammom bo‘lib ketadi. N. Safarov, Oliyaxon Sultonova

Antonim(lar)i: berdi , qo‘shdi , qo‘ydi , sotdi
Sinonim(lar)i: mavjud emas.
Omonimlari: mavjud emas.
Paronimi: mavjud emas.
Qomus: mavjud emas.

1. avj oldi, avjiga mindi, avjiga chiqdi: 1) rivojlandi 2) zo‘raydi, kuchaydi

2. baloga qoldi: javobgarlikka, jazoga duchor bo‘ldi

3. betiga soldi: aybli deb qaralgan kishining o‘ziga kesatib, achitib gapirdi

4. bo‘yniga oldi: e’tirof qildi, biror holatga rozi bo‘ldi

5. chang soldi: 1)astoyidil tashlandi 2)g‘ayri qonuniy tarzda yopishdi

6. changal soldi: 1)astoyidil tashlandi 2)g‘ayri qonuniy tarzda yopishdi

7. dam oldi: istirohat qildi, hordiq oldi

8. dami ichida qoldi: bir so‘z ham ayta olmay qoldi

9. dod soldi: dod-voy qildi, qichqirdi

10. dog‘da qoldi: biror narsaning kutilgancha bo‘lmagani tufayli o‘kindi, alamzada bo‘ldi

11. esga oldi: xotirladi

12. esida qoldi: xotirasida saqlanib qoldi

13. esiga soldi: 1)xotirasida tikladi 2)unutilayozganni eslatdi

14. fikrga toldi: uzoq fikrladi

15. gardaniga oldi: e’tirof qildi, biror holatga rozi bo‘ldi

16. hayratda qoldi: nihoyat darajada ajablandi

17. hayratda qoldirdi: nihoyat darajada ajablantirdi

18. hayron qoldi: ajablandi

19. hordiq oldi: istirohat qildi

20. ichiga soldi: yashirdi, pinhon tutdi

21. Ikki oyog‘ini tirab oldi: qaysarlik qildi

22. ishga soldi: 1) mehnat qilishga safarbar qildi 2)o‘z maqsadi yo‘lida xizmat qildirdi 3)safarbar qildi, foydalandi 4)ishlata boshladi

23. izga soldi: chetga chiqishlarni bartaraf qilib, me’yorga keltirdi

24. jar soldi: 1)jarchi vositasida eshittirildi 2)keragidan ortiq darajada bo‘rttirib xabar tarqatdi

25. jon berib, jon oldi: taslim bo‘lmadi, o‘zini yengilgan deb hisoblamadi

26. jonini oldi: 1)o‘ldirdi 2)ruhan juda qattiq ezib yubordi 3) jismonan juda qattiq ezib yubordi

27. ko‘ngli qoldi: avvalgi yaxshi munosabati o‘rniga xush ko‘rmaslik hissi uyg‘ondi

28. ko‘ngliga g‘ashlik soldi: tashvish qilishiga sabab bo‘ldi, tashvishli holatga qo‘ydi

29. ko‘ngliga qo‘l soldi: eng yashirin fikr-o‘yini bilishga harakat qildi

30. ko‘ngliga vahima soldi: kuchli darajada qo‘rqish hissini uyg‘otdi

31. ko‘nglini oldi: xursand qilish bilan o‘ziga

32. ko‘nglini qoldirdi: avvalgi yaxshi munosabati o‘rniga xush ko‘rmaslik hissi uyg‘otdi

33. ko‘z oldidan o‘tdi: tasavvurida ketma-ket gavdalandi

34. ko‘z oldiga keldi: tasavvurida gavdalandi

35. ko‘z ostiga oldi: biror maqsad bilan ko‘zlab qo‘ydi

36. ko‘z tagiga oldi: biror maqsad bilan ko‘zlab qo‘ydi

37. ko‘ziga cho‘p soldi: aldadi, chalg‘itdi

38. ko‘zini oldi: qarashni to‘xtatdi

39. ko‘zning oldiga keldi: tasavvurida gavdalandi

40. kuniga qoldi: 1) biror ishni bajarishda qaram bo‘ldi 2)foydalanishga majbur bo‘ldi

41. nafasini ichiga oldi: hech qanday tovush chiqarmaydi

42. nazar soldi: diqqat bilan qaradi

43. nazaridan qoldi: yaxshi munosabatidan, hurmat-e’tiboridan mahrum bo‘ldi

44. o‘rtaga oldi: tanbeh berish yoki ko‘ndirish maqsadida ko‘pchilik gapirdi

45. o‘rtaga soldi: 1)ko‘pchilik oldida ro‘kach qildi 2)munozarada xizmatidan foydalandi

46. o‘yga toldi: uzoq fikrladi

47. o‘ziga oldi: 1)o‘ziga tegishli deb bildi 2)zimmasiga oldi

48. o‘zini qo‘lga oldi: o‘z xatti–harakatlarini irodasiga bo‘ysundirdi

49. og‘iz soldi: 1)qayliq yoki kuyov qilish niyati borligini aytdi 2)g‘ayri qonuniy ravishda o‘zlashtirishga harakat qildi

50. og‘ziga co‘k soldi: umuman gapirmadi

51. og‘ziga nos oldi: mutlaqo gapirmadi

52. og‘ziga oldi: gapirdi

53. og‘ziga tolqon soldi: mutlaqo gapirmadi

54. oldi olindi: kutilgan hodisaga qarshi chora-tadbir ko‘rildi

55. oldidan o‘tdi: biror ishni qilishdan oldin shundan kimnidir xabardor qildi

56. oldiga tushadigan: ustunlik qila oladigan

57. oldini oldi: kutilgan hodisaga qarshi chora-tadbir ko‘rdi

58. oldini oldi: kutilgan hodisaga qarshi chora-tadbir ko‘rdi

59. oldirib qo‘ygan yuragi: bezillab qolgan

60. oyog‘ini tirab oldi: qaysarlik qildi

61. podadan oldin chang chiqardi: ro‘yobga chiqishi aniq bo‘lmagan narsa haqida hovliqmalik bilan vaqtidan ilgari gapirib yurdi

62. qalbiga vahima soldi: kuchli darajada qo‘rqish hissini uyg‘otdi

63. qarshi oldi: kutib oldi

64. qo‘lga oldi: 1)o‘z ixtiyoriga o‘tkazdi 2)qo‘qqisdan hujum qilib bosib oldi 3)hibs qildi, qamash maqsadida tutdi 4) biror yo‘l bilan o‘z xohishiga bo‘ysunnadigan qildi

65. qo‘yniga qo‘l soldi: fikr niyatini bilishga harakat qildi

66. qulog‘iga oldi: kimningdir fikriga amal qilib ish tutdi

67. qulog‘iga qo‘yilib qoldi: 1)gapni uqdi 2)xotirasida mustahkam saqladi

68. quloq soldi: 1)tingladi 2)aytganini qildi

69. razm soldi: sinchkovlik bilan kuzatdi

70. shovqin soldi: qattiq shovqin qildi

71. so‘z oldi: 1)muzokarada gapirishga rasmiy ruxsat oldi 2)ahd-u paymon qildirdi

72. soyasiga ko‘rpacha soldi: izzat-hurmat qilishni me’yoridan o‘tkazib yubordi

73. tan oldi: e’tirof qildi

74. tarafini oldi: bahslashuvda tomonlardan birini himoya qildi

75. tashvishga soldi: tashvish qilishiga sabab bo‘ldi

76. teri to‘nini ters kiyib oldi: o‘chakishgan holda qaysarlik qildi

77. tilga oldi: gapirdi

78. to‘nini teskari kiyib oldi: o‘chakishgan holda qaysarlik qildi

79. tomonini oldi: bahslashuvda tomonlardan birini himoya qildi

80. turib oldi: o‘jarlik qildi

81. ustiga oldi: biror ishni bajarishga mas’ul bo‘ldi

82. xabar oldi: 1)o‘zi kelib xabardor bo‘ldi 2)biror kishining turish–turmushini, ahvolini yengillatishga ko‘maklashdi

83. xayolga toldi: uzoq o‘ylandi

84. yerda qoldi: e’tiborsiz qoldi

85. yo‘l soldi: yo‘naldi

1. Avval – ilgari – oldin – burun – qadim
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(tarixiylik belgisining ortishiga ko‘ra)

2. Tovon – to‘piq – boldir – tizza – son
Ma’nosiga ko‘ra
(oyoq qismlarining quyi-yuqoriligiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.