Taqlid – mustaqil so‘z turkumi sirasida 6-o‘rinni egallaydigan, o‘zgarmas so‘z turkumi.

Ma’noviy xususiyati. Kishi, jonli va jonsiz predmet, hodisa chiqaradigan tovush va uning turli holatiga taqlidni ifodalovchi so‘z taqlid so‘z deyiladi. Taqlid so‘z qanday so‘rog‘iga, otlashsa, nima so‘rog‘iga javob bo‘ladi.

Morfologik belgisi. O‘zgarmas so‘z. Egalik va kelishik shaklini oladi: taqir-tuquri, g‘ovur-g‘uvurni; yasalish xususiyatiga ega emas, ammo boshqa turkum yasalishiga xizmat qiladi: jizza(ot), sharros (sifat), yaltira (fe’l), tappa, chippa (ravish);

Sintaktik belgisi. Taqlid so‘zsintaktik vazifasiga ko‘ra sifat va ravishga yaqin turadi va so‘rog‘iga javob bo‘ladi:1)sifatlovchianiqlovchi: Gangirgungir suhbatga quloq solib o‘tirdi. Dahlizdan shivirshivir ovoz eshitildi.2) tarz holi: Olmalar duvduv to‘kildi. Alamidan piqpiq yig‘lar edi. Shamol g‘irg‘ir esmoqda; 3) otkesim: Miyangda aql g‘ijg‘ij. Bu yog‘i gijbadabang ekanda.

Otlashganda:1) ega: Shivirshivir tindi; 2) qaratqichaniqlovchi: Qiychuvning boisi nima ekana?3) to‘ldiruvchi: Etigining g‘archini pasaytirish uchun oyoq uchida yurib keldi.

           Taqlid so‘zlarning ma’no turlari.Taqlid ma’nosiga ko‘ra 2 ga bo‘linadi:

1)  tovushga taqlid: akak, angang, arar, afshu, bakabang, baqirbuqur, bag‘bug‘, biqbiq, bitbildiq, vangvang, vovvov, gangirgungur, gijbang, guv (shiddatli, bo‘g‘iq tovush), guldur, gurs, jazbuz, jizbiz, ingainga, miyovmiyov, patirputur, taparatapar, taraqaturuq, tars, tarsturs, tarstars, tasiratusur, taqirtuqur, taqtaq, taqtuq, tiqtiq, xirxir, xurxur, chakchak, chalpchulp, chilpchilp, cho‘lpcho‘lp, chirschirs, charschurs, shapirshupur, qars, qarsqars, qarsqurs, qartqurt, qasirqusur, qaqaq, qiychuv, qisir, g‘arch, g‘archg‘urch, g‘at, g‘atg‘at, g‘iz, hingirhingir, ho‘ngirho‘ngir;

2)  holat (obrazga) taqlid: atakchechak, alangjalang, bijbij, bijirbijir, vijvij, vijirvijir, gargar, girgir (aylanmoq), guvguv, gup, dik, dikdik, dikirdikir, duvduv, jimirjimir, jilpangjilpang, zirqzirq, yiltyilt, lapanglapang, limlim, limmolim, lovlov, lop, lo‘qlo‘q, miltmilt, mo‘ltmo‘lt, pildirpildir, shartshurt, yumyum (yig‘lamoq), simsim (og‘rimoq), yalt, yaltyalt, yaltyult, yaraq, yarq, g‘ijg‘ij (aql), g‘img‘ij, g‘irg‘ir (esmoq), hangmang, hilhil (pishmoq).

            Taqlid so‘zlarning tuzilishiga ko‘ra turlari.Taqlidlar tuzilishiga ko‘ra sodda, juft va takroriy bo‘ladi:

1)  sodda: shig‘, duv, dik, lop, yalt, shuv, tiq; tiqir, liking, shig‘ir, jarang;

2)  juft: g‘archg‘urch, taqtuq, tarsturs, vag‘irvug‘ur, sholopshulup; g‘ivirshivir, chirtpirt, g‘ingping; alangjalang, apirshapir; gijbadabang, qiychuv;

3)  takroriy: guvguv, duvduv, zirzir, lipirlipir, miyovmiyov, cho‘lpcho‘lp, qirtqirt; taqataq, tasiratusir, gursogurs, shaqashaq; g‘irrag‘irra, guppaguppa, sharttashartta; bijbij, vijvij, dag‘dag‘, javjav (oxirgi guruhning qismlari yakka qo‘llanmaydi).

Taqlid qo‘shma shaklda bo‘lmaydi. Ular etmoq, demoq, qilmoqyordamchi fe’li bilan birikib, qo‘shma fe’l hosil qiladi: dik etmoq, shir etmoq, mo‘o‘ demoq, tiqir qilmoq, g‘iz etmoq.

          Taqlid so‘z turkumi tahlili.Taqlid so‘z turkumi tahlili – taqlidning turlari va uning xususiyatini aniqlash. Tartibi quyidagicha: 1. Lug‘aviy mazmuniy guruhini aniqlash. 2. Morfologik tarkibi. 3. Sintaktik shakllarga munosabati. 4. Tuzilishiga ko‘ra turi. 5. Gapdagi vazifasi.

Namuna: Zerikkanimdan partadosh qizlarning shivir-shiviriga quloq tutdim.

Ovozga taqlidni bildiradi; shivir-shivir-i-ga; -i I shaxs birlik, -ga jo‘nalish kelishigi; takroriy so‘z, to‘ldiruvchi.