1. 1. Fikran muhokama yuritish, o‘ylash; o‘y. Biz uch oilaning bir-biriga o‘xshamagan qismat-taqdiri haqida mulohaza yuritdik, vafodorlikni ulug‘lab, bevafolikni ranj bilan qalamga oldik. Gazetadan
Uning [eshonning] uzoq mulohazadan keyin bir fikrga kelgan kishidek ko‘zlari ma’noli qisildi. S. Ahmad, Hukm

2. 2. Biror masala yuzasidan bildirilgan yoki o‘ylab qo‘yilgan fikr. Iqtisodiy masalaga doir mulohazalar. O‘z mulohazasini bayon etmoq. ▬ Ahmad Husayn quldan badtar ojiz, zabun, hamisha taqdirga itoatkor, g‘irt savodsiz bu dehqonning mulohazalariga hayron qoldi. Oybek,Nur qidirib

3. ayn. yn. Andisha 1. Mulohaza bilan ish qilmoq. ▬ Hosilot ota Komiljonni koyib bermoqchi ham bo‘ldi, tag‘in rais bu voqeadan xabardordir, degan mulohaza bilan indamadi. R. Fayziy, Cho‘lga bahor keldi