Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {dil}
So‘z bo‘g‘inlari: dil
Izoh(lar)i:
dil ot

1. . ayn. yn. 1 yurak 1. Dil urishi. Dil o‘ynog‘i. Sodda siri — tilida, Pismiq saqlar dilida. Maqol
Ichkaridan dilni larzaga soluvchi faryod eshitildi. O‘. Hoshimov, Qalbingga quloq sol
Dilim baquvvat, qo‘lim yumush qidiradi. Oybek, Oltin vodiydan shabadalar.

2. ko‘chma hma Kishining ichki ruhiy dunyosi, ichki his-tuyg‘ularining markazi, ramzi; ko‘ngil, qalb. Muhabbat — dil mevasi. Maqol
Dilda bo‘lsa, tilga keladi. Maqol
Kishi dilini kishi hushini olib qo‘yadigan kuy. M. Ismoyiliy, Farg‘ona tong otguncha
Azizxonning bu gapdan dili yorishib ketdi. S. Ahmad, Ufq

3. ko‘chma hma Ko‘ngildagi narsa (tilak, maqsad, niyat, o‘y, fikr va shu kabilar). Dili to‘g‘rining yo‘li to‘g‘ri. Maqol
Qo‘li qing‘irning dili qing‘ir. Maqol
Cho‘pon dil qilsa, takadan sut olar. Maqol
Dili yaqin kishilar bir-birining ko‘nglidagini darrov topadi. F. Musajonov, Himmat
Ot ham egasining dilini bilganday, bitta-bitta qadam tashlab, suvlig‘ini shiqirlatib borar edi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari

4. ko‘chma hma Kishining xotiri, es, yod, xayol; ko‘ngil. To‘rtni yozamiz, ikki dilda. Dilimga bir gap keldi. U gaplarni dilimdan chiqarib yuborganman. ▬ [G‘ulomjon] Qizning o‘zini ham bir ko‘rib, suratini diliga chizib olgan edi. M. Ismoiliy, Farg‘ona tong otguncha
Bizlarga, istasang — shu, istamasang — katta ko‘cha, deydi. Tilida aytmasa ham, dilida aytadi. Oybek,Tanlangan asarlar
Avaz dilida Mutrib bilan kelishmadi. S. Siyoyev, Avaz

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: yurak
Omonimlari: mavjud emas.
Paronimi: mavjud emas.
Qomus: mavjud emas.

1. dil tortar: yoqimli

2. dilga tugdi: 1)o‘rni kelganda aytishni mo‘ljallab qo‘ydi 2)ahd qildi 3)fikran belgilab qo‘ydi 4) unutmay ichda saqladi

3. dili bo‘lmoq: kimning dili qorong‘i bo‘lmoq, qattiq xafa bo‘lmoq, ranjimoq.

4. dili g‘ash bo‘lmoq: noqulaylik, xijolat, ichki bezovtalik

5. dili og‘ridi: ranjidi

6. dili siyoh bo‘ldi: juda xafa bo‘ldi

7. dili tortdi: yoqtirdi

8. dili xira: tashvishli, bezovta, notinch

9. dili yorishdi: xafachiligini tarqatib, xursand bo‘ldi

10. dilidan o‘tkazdi: ma’lum bir muddat fikrladi

11. sodda dil: ishonuvchan, jo‘n

12. sodda dillik bilan: jo‘nlik, ishonuvchanlik oqibatida

13. sof dil: vijdonli, beg‘araz

14. sof dillik: vijdonlilik, beg‘arazlik

1. Adil – to‘g‘ri – tik
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘qdorlik belgisining kamligiga ko‘ra)

2. Astoyidil – yurakdan – chindan
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining oz-ko‘pligiga ko‘ra)

3. Be’ma’ni – badqiliq – dilozor
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(salbiylik bo‘yog‘ining ortishiga ko‘ra )

4. Dilogiya – trilogiya – tetralogiya – epopeya
Ma’nosiga ko‘ra
(hajm-ko‘lamining oshib borishiga ko‘ra)

5. Titramoq – qaltirlamoq – qalt-qalt qilmoq – dildiramoq – dir-dir qilmoq
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli ifodalashiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.