Atama(termin, istiloh)–fan-texnika, qishloq xo‘jaligi, san’at va madaniyat sohasiga xos so‘z. Atamaning qo‘llanishi chegaralanganligi boshqa soha kishisi uchun tushunarsiz degani emas. Mas., to‘g‘ri chiziq, gap, so‘z turkumi, tezlik atamasi ko‘pchilik uchun tushunarli, lekin kam qo‘llanadi. Atama ko‘pincha umumiste’mol so‘zidan ma’lum bir ma’noning maxsuslashuvi asosida hosil bo‘ladi. Mas., fojia, ega, ot, termik, qo‘shish, ayirish so‘zi umumiste’mol so‘z. Lekin ular fanga atama bo‘lib o‘tgan. Atamaning ikki xili farqlanadi: a) Ilmiy atama, b) kasb-hunarga oid atama. Ilmiy atama ma’lum bir fan-texnika, san’at, madaniyatga tegishli bo‘lsa, kasb-hunarga oid atama esa turli kasb-hunar egasi nutqida qo‘llanuvchi so‘z. Kasb-hunar atamasi shu hunar egasi qaysi sheva vakili bo‘lsa, shu sheva leksikasi tarkibiga kiradi. Mas., Shahrisabz shevasiga mansub hunarmand ishlatadigan so‘z Qarshi shevasida bo‘lmasligi mumkin. Kasb-hunarga oid so‘z, birinchidan, ma’lum bir sheva doirasida bo‘lsa, ikkinchidan, shu shevada so‘zlashuvchi ayrim kishi nutqiga xos.

O‘zbek qavmi ham o‘z nomiga ega bo‘lguncha turli nom ostida yashagan. U qadimgi turkiy qavm davrida tarixan shakllangan bir guruh qabiladan tashkil topgan. Garchand o‘zbek nomi bo‘lmasada, o‘zbek xalqining birinchi qatlami IX–XII asrda qoraxoniylar davrida qarluq, chigil, yag‘mo qabilasi ittifoqi zaminida hosil bo‘lgan. O‘zbek tili mustaqil til sifatida XI asrdan shakllana boshlagan. XX asrning boshigacha turk, sart, chig‘atoy, o‘zbek atamasi bilan nomlanib kelgan.

O‘zbek so‘zi urug‘, qabila, elat, «saxiy», «odamiy», «dil tortuvchi», «sevgili» ma’nosida Lutfiy, Atoiy va Navoiy ijodida ishlatilgan.