Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {zim}
So‘z bo‘g‘inlari: zim
Izoh(lar)i:
zim ys

1.

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: mavjud emas.
Omonimlari: mavjud emas.
Paronimi: mavjud emas.

   Azim Hojiyev – filologiyafanlari doktori, professor, O‘zFA akademigi. 1933 yilda Toshkent viloyatida tavallud topgan. Olim o‘zbek tili morfologiyasi, so‘z yasalishi, leksikologiyasi va leksikografiyasi, orfografiyasi bo‘yicha qator asarlar yaratib, tilshunosligimiz rivojiga munosib hissa qo‘shdi. Ular orasida «O‘zbek tilida ko‘makchi fe’llar» (1966), «To‘liqsiz fe’l» (1970), «Fe’l» (1973), «Hozirgi o‘zbek tilida forma yasalishi» (1979), «O‘zbek tili sinonimlarining izohli lug‘ati» (1980), «O‘zbek lingvistik terminlarining izohli lug‘ati» (1984), «Tilshunoslik terminlarining izohli lug‘ati» (2002) kabi asarlari alohida qimmatga ega.

A.Hojiyev oliy va o‘rta maktablarda ona tilini, hozirgi o‘zbek tilining nazariy muammolarini o‘qitishni takomillashtirish bo‘yicha ham barakali faoliyat olib bormoqda. Uning tashabbusi va bevosita ishtirokida oliy o‘quv yurti filologiya fakultetlari talabalari uchun «Hozirgi o‘zbek adabiy tili. – I qism» (1980) darsligi, o‘rta maktablarning V–IX sinflari uchun «Ona tili» dasturi (1992) va darsligi (1992-94) yaratilib, amaliyotda keng qo‘llanildi.

1. “olma, pish, og‘zimga tush” demoq: -

2. azimat etmoq: jazm qilmoq

3. azimat qilmoq: jazm qilmoq

4. baloyi azim: -

5. bir chaqaga arzimaslik: -

6. bir tukiga ham arzimaslik: -

7. harom tukga ham arzimaslik: -

8. harom tukiga ham arzimaslik: -

9. harom tukka ham arzimaslik: -

10. ich qizimoq: -

11. ichi qizimoq: -

12. igna bilan quduq qazimoq: -

13. jin qo‘zimoq: -

14. jini qo‘zimoq: -

15. ko‘ngil zimziyo: -

16. ko‘ngli zimziyo: -

17. ko‘zim ustiga: -

18. nina bilan quduq qazimoq: -

19. o‘zim kal, ko‘nglim nozik: -

20. sadaqasi ketsa arzimoq: -

21. sariq chaqaga arzimaslik: -

22. ta’zim qilmoq: Ta’zim bildirmoq, ta’zim bajo keltirmoq (ta’zim har ikkala ma’nosida)

23. tirnog‘iga ham arzimaslik: -

24. tirnog‘iga ham arzimaslik: -

25. tirnoqqa ham arzimaslik: -

26. tirnoqqa ham arzimaslik: -

27. to‘zim bilmas: -

28. to‘zim bilmaydi: seni mangu chiqaverasan, To‘zim bilmas sendagi bardosh.

29. zimmaga olmoq: -

30. zimmaga tushmoq: -

31. zimmasiga olmoq: biror ishni bajarishga mas’ul bo‘ldi

32. zimmasiga tushmoq: javobgar qilindi

1. Katta – ulug‘ – buyuk – zo‘r – azim – ulkan
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli darajada ifodalashiga ko‘ra)

2. Kerak – lozim – zarur – shart
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(uslubiy xoslanganlik darajasiga ko‘ra)

3. Mumkin – lozim – kerak – shart – zarur
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘yoqdorligiga ko‘ra)

4. Qorong‘ilik – zulmat – zimiston – zimziyo
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘yoqdorlik belgisining kuchliligiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.